Uitdokteren van signalen van zorgcriminaliteit
De Doktersjas
Zorg kun je niet altijd kiezen
Juist daarom moet zorg betrouwbaar en veilig zijn, zeker voor kwetsbare personen. Helaas wordt de zorgsector steeds vaker misbruikt door criminelen. Met de Dokterjas maken we deze verborgen wereld zichtbaar en bespreekbaar. De jas is ontwikkeld als interactieve voorlichtingsmethode en wordt ingezet bij trainingen en voorlichtingsactiviteiten, zoals bij de Ondermijningsbus. Op de jas zijn een aantal concrete signalen van zorgcriminaliteit verwerkt, zodat deelnemers in één oogopslag zien waar ze alert op kunnen zijn.
De Dokterjas maakt een complex probleem tastbaar en begrijpelijk. Het zet deelnemers aan het denken, laat zien hoe criminelen te werk gaan en vergroot de kans dat signalen van zorgfraude en zorgcriminaliteit tijdig worden herkend en gemeld.
Tijdens de voorlichting gaan deelnemers letterlijk zelf ‘uitdokteren’. Met ondersteuning van experts krijgen zij de juiste diagnose en praktische handvatten om weerbaar te worden tegen zorgcriminaliteit. Zij leren hoe zorgfraude en -criminaliteit in de praktijk werkt, welke signalen zij zelf kunnen herkennen, hoe te voorkomen dat zorg een verdienmodel wordt voor criminelen en hoe kwetsbare mensen beschermd kunnen worden tegen misbruik.
De kracht van de Doktersjas bij de Ondermijningsbus is dat de signalen worden geplaatst binnen het bredere verband van georganiseerde ondermijnende criminaliteit. Zo wordt zorgcriminaliteit niet alleen herkend, maar ook begrepen in de brede context van bijvoorbeeld mensenhandel, drugscriminaliteit en witwassen.
Het verschil tussen zorgfraude en zorgcriminaliteit is essentieel om te begrijpen. Zorgfraude gaat om het bewust en opzettelijk schenden van regels in de zorg om financieel voordeel te behalen, bijvoorbeeld door niet-geleverde zorg te declareren of uren te vervalsen. Dit kan kleinschalig zijn en wordt vaak via bestuursrecht of terugvordering opgelost. Zorgcriminaliteit gaat een stap verder: het is georganiseerde, structurele misleiding waarbij criminele netwerken de zorgsector misbruiken als verdienmodel. Hierbij worden publieke middelen weggesluisd, cliënten ernstig benadeeld en de samenleving ondermijnd. Waar zorgfraude vooral vraagt om corrigerende maatregelen, vereist zorgcriminaliteit vaak strafrechtelijk en integraal optreden.