13 oktober 2025, 18:57
Elke dag gebeuren er ongevallen op de werkvloer die in veel gevallen voorkomen hadden kunnen worden. In 2024 rondde de Nederlandse Arbeidsinspectie 2.702 ongevalsonderzoeken af, waarvan 1.990 meldingsplichtig waren. Daarbij waren 2.001 slachtoffers betrokken, onder wie 58 dodelijke slachtoffers. Dit betekent dat wekelijks meerdere werknemers ernstig gewond raken of zelfs omkomen tijdens hun werk.
Ongevallen buiten beeld
Ondanks de ambitie om het aantal doden door arbeidsongevallen naar nul te brengen in 2040, laten recente cijfers een zorgwekkende trend zien. In de eerste helft van 2025 vielen al 40 doden op de werkvloer, bijna evenveel als in heel 2024.
Werkgevers zijn wettelijk verplicht arbeidsongevallen te melden als iemand in het ziekenhuis wordt opgenomen, blijvend letsel oploopt of overlijdt. Toch worden lang niet alle ongevallen gemeld. De Arbeidsinspectie schat dat 50 tot 70 procent van de ernstige arbeidsongevallen buiten beeld blijft.
Deze onderrapportage belemmert het zicht op onveilige situaties en maakt gericht optreden lastig. Opvallend is dat bepaalde groepen werknemers onevenredig vaak slachtoffer zijn. Volgens de Monitor Arbeidsongevallen 2024 was in 18 procent van de onderzoeken het slachtoffer een uitzendkracht, terwijl zij slechts 4 procent van alle werkenden vormen. In de industrie ligt dit aandeel nog hoger: 24 procent. Uitzendkrachten lopen daarmee een veel groter risico op de werkvloer dan vaste werknemers.
Ongevallen met arbeidsmigranten onder de radar
De Arbeidsinspectie bevestigt dat arbeidsmigranten aanzienlijk vaker betrokken zijn bij arbeidsongevallen. Onder elke 100.000 arbeidsmigranten vinden jaarlijks minstens 37 ongevallen plaats, tegenover 26 bij werknemers met een vast contract. Deze scheve verhouding is waarschijnlijk nog groter, omdat ongevallen met arbeidsmigranten vaker onder de radar blijven. Veel migranten kennen hun rechten niet of durven deze niet op te eisen. Ze werken vaak via tussenpersonen of uitzendbureaus. Door taalbarrières en afhankelijkheid van de werkgever melden zij minder snel een ongeval of zoeken geen hulp. Daarbij werken tijdelijke krachten vaak in sectoren met hogere veiligheidsrisico’s, zoals bouw, landbouw, industrie en transport.
Arbeidsuitbuiting en onveilig werken
De kwetsbare positie van arbeidsmigranten en uitzendkrachten maakt hen niet alleen vatbaar voor ongevallen, maar ook voor arbeidsuitbuiting, een vorm van mensenhandel. In de praktijk is echter niet elke ernstige misstand direct strafrechtelijk te kwalificeren als mensenhandel. Er bestaat een grijs gebied van zeer slecht werkgeverschap dat nét niet voldoet aan de wettelijke criteria. Denk aan situaties met onderbetaling, extreem lange werkdagen, gevaarlijk werk zonder bescherming, slecht onderdak en voortdurende dreigementen, maar zonder expliciete dwang of misleiding.
Uit een recente monitor blijkt dat in 2020–2021 naast tien strafrechtelijke onderzoeken naar arbeidsuitbuiting (met 26 geïdentificeerde slachtoffers) ook 52 onderzoeken zijn uitgevoerd naar ernstige benadeling, waarbij 235 werknemers ernstig werden benadeeld. In diezelfde periode registreerde de Arbeidsinspectie 661 meldingen met signalen van arbeidsuitbuiting of ernstige benadeling een aanwijzing dat duizenden werknemers in Nederland onder zware omstandigheden werk(t)en.
Arbeidsuitbuiting gaat vrijwel altijd gepaard met onveilig werken. Uitbuiters besparen op kosten en drijven de productiviteit op, ten koste van veiligheid en gezondheid van werknemers. Mensen die worden uitgebuit, lopen meer risico op arbeidsongevallen door lange werktijden, vermoeidheid, en gebrek aan beschermingsmaterialen en training.
Deze cijfers maken één ding duidelijk: arbeidsongevallen zijn geen incidenten, maar een maatschappelijk vraagstuk van dezelfde ernst als bijvoorbeeld dodelijk geweld.
Meer weten over mensenhandel? Bestel het Basisboek ondermijning.
Bron:
https://www.nlarbeidsinspectie.nl/publicaties/rapporten/2025/10/02/monitor-arbeidsongevallen-2024
Meer weten over georganiseerde ondermijnende criminaliteit?
Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang inhoudelijke kennisberichten over ondermijning. Of bestel het Basisboek Ondermijning.
De inhoud van dit kennisartikel, evenals eventuele bijbehorende uitingen, zijn auteursrechtelijk beschermd op grond van de Auteurswet. Het auteursrecht berust bij de auteur. Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming is het niet toegestaan dit werk, geheel of gedeeltelijk, te verveelvoudigen of openbaar te maken, in welke vorm dan ook. Bewijs van eerste vastlegging is gedeponeerd via de Merkplaats te Amsterdam. Voor gebruiksverzoeken kun je contact opnemen via jeroen@goudtrainingen.nl.